Reflexintegratie en leesproblemen

Actieve Reflexen en Leesproblemen: Wat je moet weten als ouder of leerkracht?

Waarom sommige kinderen lezen lastig blijven vinden, heeft soms niets met intelligentie te maken, maar alles met het lichaam. Bij kinderen met leesproblemen en een lage leesmotivatie spelen onbewuste lichamelijke processen vaak een grotere rol dan gedacht. Als psychomotorisch leer- en gedragsspecialist en reflexintegratie behandelaar kijk ik dagelijks naar deze dieperliggende oorzaken.

Wat zijn primitieve reflexen?

Primitieve reflexen zijn automatische bewegingen die baby’s in hun eerste levensjaar helpen overleven en ontwikkelen. Denk aan de zuigreflex of het grijpen met de hand. Deze reflexen horen op natuurlijke wijze te “integreren” naarmate het kind zich motorisch, emotioneel en cognitief ontwikkelt.

Maar: wat als dat niet (helemaal) gebeurt? Dan blijven deze reflexen actief, en dat kan onbewust invloed hebben op het leren – vooral op lezen, schrijven en concentratie.

Reflexen die invloed kunnen hebben op lezen

Hieronder enkele veelvoorkomende reflexen die actief kunnen blijven en de leesontwikkeling beïnvloeden:

🔁 ATNR (Asymmetrische Tonic Nekreflex)

• Effect: Moeite met het volgen van regels tekst, overslaan van woorden of zinnen.

• Signaal: Kind beweegt hoofd mee tijdens het lezen of schrijft met een gedraaide lichaamshouding.

🐱 STNR (Symmetrische Tonic Nekreflex)

• Effect: Slechte zithouding bij lezen of schrijven, moeite met scherpstellen.

• Signaal: Hangt over tafel of beweegt hoofd veel tijdens lezen.

🌪️ TLR (Tonische Labyrintreflex)

• Effect: Slechte balans en oriëntatie in ruimte; lezen en schrijven zijn mentaal vermoeiend.

• Signaal: Onrustige zithouding, wiebelen, moeite met lezen in een rechte lijn.

😱 Moro-reflex (Schrikreflex)

• Effect: Overprikkeling, verhoogde stress, snel afgeleid tijdens lezen.

• Signaal: Schrikachtig, overgevoelig voor geluid of licht, vermijden van lezen.

✋ Palmar Grasp-reflex

• Effect: Fijne motoriek verstoord; schrijven is oncomfortabel, wat lezen indirect beïnvloedt.

• Signaal: Krampachtig vasthouden van pen, frustratie bij schrijven.

Hoe help je deze kinderen?

Het goede nieuws: er is iets aan te doen. Door middel van reflexintegratie-oefeningen kunnen deze reflexen alsnog worden verwerkt. Hierdoor ontstaat meer rust in het lijf én in het hoofd – en dat zie je vaak terug in het lezen, leren en gedrag.

Wanneer doorverwijzen of hulp inschakelen?

Als je merkt dat lezen voor een kind structureel vermoeiend, frustrerend of vermeden gedrag oproept, is het raadzaam om verder te kijken dan alleen lezen zelf. Reflexintegratie kan een waardevolle aanvullende aanpak zijn bij:

• Hardnekkige lees- en schrijfproblemen

• Concentratieproblemen

• Onverklaarbare faalangst of stress bij leren

Wil je weten of actieve reflexen een rol spelen bij jouw kind of leerling? Neem gerust contact met me op voor een vrijblijvende screening of intake.

Samen zorgen we ervoor dat leren weer vanzelf mag gaan.
Door  Linda Vedder van De Leerbalans
Psychomotorisch Leer- en Gedragsspecialist | Reflexintegratie